به نام خالق زیبایی ها
۴ نهاد و سازمان خدمتگذار به زندانیان کشور
مقدمه :
زندانیان در کشور عزیزمان به عنوان یکی از گروه های آسیب پذیر و این بخش از جامعه آماری کشور بهمراه خانواده های شان ، نباید از دید مسئولان عالی نظام اسلامی در قوای سه گانه و سایر سازمان ها و نهادهای مسئول ، همچنین از دید و نظر مردم شریف مان مورد غفلت واقع شوند .
زندانیان و خانواده های آنان می توانند برای نظام اسلامی و جامعه تهدید محسوب شوند ؛
در عین حال اگر با تدبیر و خرد جمعی به آنان نگاه کنیم ، می توانیم با برنامه ریزی های مناسب آنان را به فرصت مطلوبی برای کشور و جامعه تبدیل نمائیم .
با افزایش جمعیت کشور در سال های پس از پیروزی انقلاب اسلامی ، بروز و ظهور پدیده های جدید اجتماعی ، قرار گرفتن کشور عزیزمان در مسیر ترانزیت مواد مخدر ( ما بین کشورهای تولید کننده نظیر افغانستان و کشورهای مصرف کننده مانند برخی از کشورهای آسیایی و اروپایی ) .
افزایش آمار طلاق ، پیدایش روش های جدید کلاهبرداری ، سرقت ، بوجود آمدن کسب و کارهای جدید ، مهاجرت روستائیان ، توسعه شهرها و حاشیه نشینی ، افزایش سفرهای داخلی و خارجی .
توسعه ناوگان حمل و نفل و استفاده نا محدود از خودروهای نا امن در جاده ها .
و ده ها مسئله و مشکل دیگر موجب شده تولید زندانی در کشور عزیزمان افزایش یابد .
با این وضعیت ضروری ست ، مسئولان عالی نظام اسلامی در قوای سه گانه ، سازمان ها و نهادهای مسئول کشور ، همچنین مردم عزیز و شریف مان به موضوع زندانیان و خانواده های آنان و آسیب ها و پیامدهای آن نگاه ویژه ای داشته و این بخش از جامعه آماری کشور را در بودجه های سالانه و برنامه های توسعه ایی به دست فراموشی نسپارند .
زندانیان و خانواده های آنان بخش جدا نشدنی از جامعه آماری کشورند و چنانچه با درایت و عقلانیت به آنان نگاه کنیم ، می توانند ؛
- به اقتصاد ملی و مقاومتی کمک کنند .
- هزینه های نظام اسلامی و مردم را در این حوزه کاهش دهند .
- جلوی گسترش آسیب های اجتماعی را بگیرند .
- و از یک جامعه آماری مصرف کننده به یک جامعه آماری تولید کننده تبدیل شوند .
در حال حاضر ۴ سازمان و نهاد مسئول در کشور مسئولیت رسیدگی ، نگهداری ، امنیت ، مراقبت ، آموزش ، اشتغال ، آزادی و حمایت از زندانیان و خانواده های آنان را در کشور بر عهده دارند.
در این نوشته به شرح مختصری از فعالیت ها ، اهداف ، رسالت ها ، ماموریت ها و اقدامات این ۴ نهاد و سازمان می پردازیم .
سازمان زندان ها و اقدامات تامینی و تربیتی کشور
این سازمان زیر نظر قوه قضائیه اداره و بودجه آن از سوی دولت جمهوری اسلامی تامین و پرداخت می شود .
این سازمان مسئولیت حفاظت ، امنیت ، مراقبت ، اصلاح ، تربیت ، آموزش ، بازپروری ( جسمی و روحی ) ، بهداشت ، درمان ، تغذیه و مراقبت های اجتماعی پس از خروج زندانیان را در کشور عهده دار است .
نیروهای سازمان از دو بخش پرسنل کادر ( با استفاده از مدیران و کارکنان متعهد ، دلسوز ، متخصص ، آموزش دیده ، ماهر و فداکار ) و سربازان وظیفه ( که اغلب در بخش های انتظامی و مراقبت از زندان ها مشغول بکارند ) تشکیل شده است .
سازمان یاد شده در بخش آموزش زندانیان فرصت آموزش از نهضت سواد آموزی تا دوره های عالی دانشگاهی را برای زنداینان فراهم و آنان را تحت آموزش قرار می دهد .
همچنین حوزه فرهنگی و تربیتی سازمان ، با هدف انسان سازی و تبدیل زندانی به یک فرد مفید برای جامعه ، نقش بسیار موثری را در تغییر زندانیان به یک انسان متعهد ایفا می نمایند .
سازمان مذکور همچنین در بخش های ورزشی ، هنری ، آموزش های فنی و حرفه ایی زندانیان نقش پررنگ و موثری را در کنار سازمان آموزش فنی و حرفه ایی کشور ( وابسته به وزارت کار ، رفاه و تامین اجتماعی ) و بنیاد تعاون زندانیان ایفا می نماید .
مراقبت های اجتماعی پس از خروج و فراهم نمودن فرصت شغلی پس از آزادی از مهمترین بخش های فعالیت سازمان در کشوراست .
این موضوع از جمله مهمترین فعالیت های سازمان در کشور و اگر مسئولان نظام به این حوزه از فعالیت های سازمان عنایت بیشتری مبذول دارند ؛
۱- آسیب های اجتماعی کمتری در حوزه زندانیان و خانوداه های آنان تولید خواهد شد .
۲- بازگشت مجدد زندانیان به زندان ها از ۴۶% به یک تا دو درصد کاهش پیدا خواهد کرد .
۳- هزینه های نظام اسلامی برای زندانیان و مدیریت بر آسیب های اجتماعی کاهش خواهد یافت .
ارائه خدمات رفاهی به زندانیان بویژه انجام ملاقات های کابین ، حضوری و خصوصی ما بین زندانیان و خانواده های آنان از جمله مهمترین کارهای رفاهی سازمان برای زندانیان است .
این مهم نیز در کاهش آسیب های اجتماعی ما بین زندانیان و خانواده های آنان ، و در نتیجه کاهش آسیب های اجتماعی نقش بسیار پررنگی دارد .
کمک به اشتغال زندانیان از دیگر اقدامات بسیار ارزشمند سازمان به زندانیان و خانواده های آنان است .
فراهم کردن شرایط حضور زندانیان در کارگاه های داخل ، پیرامون و بیرون از زندان ها از مهمترین کارها و اقدامات این سازمان است که در بخش معرفی بنیاد تعاون زندانیان به این مهم نیز پرداخته خواهد شد .
تشکیل کمیسیون های عف و تخفیف و بررسی وضعیت زندانیان برای برخورداری از عف و تخفیف های مناسبتی و موضوعی از دیگر فعالیت های این سازمان است .
به منظور آگاهی از خدمات ، فعالیت ها ، اهداف و ماموریت های سازمان به نشانی www.Prisons.ir مراجعه فرمائید .
ستادهای رسیدگی و کمک های مردمی دیه به زندانیان :
ستادهای رسیدگی و کمک های مردمی دیه به زندانیان مسئولیت آزادی زندانیان غیر عمد ( بویژه زندانیان بدهکار مالی و تصادفات رانندگی ) ، را عهده دار می باشند
بودجه ستادهای رسیدگی و کمک های مردمی دیه به زنداینان از دو طریق تأمین و پرداخت می شود ؛
- بودجه های سالانه دولتی
- کمک های مردمی
همه ساله در بودجه های دولتی مبالغی برای آزادی زندانیان اختصاص می یابد .
همچنین مردم شریف مان با کمک رسانه ملی ، هنرمندان ، قهرمانان ، پیشکسوتان ورزشی در جشن های گلریزان ( که به مناسبت اعیاد ملی و مذهبی برگزار می شود ) ، در این امر خیر مشارکت و مبلغ قابل توجهی را برای آزادی زندانیان کشور اختصاص می دهند .
موضوع آزادی زندانیان ، کاری بسیار ارزشمند ، و مورد رضایت خداوند متعال و موجب خشنودی افرادی ست که در این امر خیر مشارکت می نمایند .
همچنین با آزادی زندانیان امید به خانواده های آنان بازگشته و شور و نشاط فراوانی این خانواده های چشم انتظار را فرا می گیرد .
آزادی زندانیان در عین حال که کار پسندیده و قابل تحسین است ولی یک حلقه مفقوده را در خود جای داده است .
زندانی که آزاد می شود ، نیاز به کار دارد .
اگر جامعه ( دولت و مردم ) به فکر اشتغال پس از آزادی زندانیان نباشند ، زندانیان مجدداً به زندان های کشور باز خواهند گشت .
آمارها نشان می دهد به دلیل کم توجهی دولت و مردم به موضوع اشتغال بکار زندانیان ( بویژه پس از آزادی ) ، بازگشت زندانیان تا ۴۶% رشد داشته است .
چنانچه مردم و دولت در کنار آزادی زندانیان به موضوع اشتغال پس از آزادی آنان توجه نمایند ، یقیناً آثار و برکات این کار خداپسندانه ( آزادی زندانیان ) بسیار موثر تر خواهد بود .
به منظور آگاهی از خدمات ، فعالیت ها ، اهداف و ماموریت های ستاد دیه به نشانی www.http://markaziipro.ir مراجعه فرمائید .
انجمن های حمایت زندانیان :
انجمن های حمایت زندانیان یک نهاد غیر دولتی و منابع مالی آن از طریق کمک های مردمی تامین و پرداخت می شود .
در حال حاضر ۲۰۰ انجمن حمایت زندانیان در کشور فعال و در حوزه امرار معاش ، تحصیل زندانیان و بهداشت و درمان خانواده های زندانیان مشغول ارائه خدمت می باشند .
هیات مدیره انجمن های حمایت زندانیان متشکل از دادستان های هر استان و شهری که زندان در آن استقرار دارد ( به عنوان رئیس هیات مدیره ) ، فرمانداران ، شهرداران و خیرین نیز از اعضای هیات مدیره این انجمن ها به شمار می روند .
انجمن های حمایت زندانیان در کاهش آسیب های اجتماعی از پیرامون خانواده های زنداینان نقش پررنگی دارند .
این انجمن ها ، همچنین با ارائه مشاوره های حقوقی و روانشناسی به زندانیان و خانواده های آنان ، این جامعه آماری را کمک و یاری می دهند .
انجمن های حمایت از زنداینان فاقد تشکل کشوری و همین موضوع باعث شده تا نتوانند آن طور که شایسته است ، به کمک زندانیان و خانواده های آنان بپردازند .
به دلیل کمبود منابع مالی انجمن ها ، بخش قابل توجهی از خانواده زندانیان نمی توانند از کمک های این انجمن ها برخوردار شوند .
براساس آمار رسمی منتشر شده سالانه ۳۰ هزار طلاق در میان خانواده های زندانیان ثبت می شود .
این تعداد طلاق مساوی ست با حداقل ۱۰۰ هزار آسیب جدید که گریبان خانواده های زندانیان و جامعه را می گیرد .
هزینه مدیریت بر آسیب های اجتماعی ( ناشی از فروپاشی خانواده های زندانیان ) ، بسیار سنگین تر از رسیدگی به وضعیت این خانواده ها قبل از فروپاشی خانواده های زندانیان است .
ضروری ست دولت محترم و مردم عزیزمان به این موضوع بسیار مهم توجه ویژه نمایند تا شاهد کاهش آسیب های اجتماعی در جامعه آماری خانواده زندانیان باشیم .
به منظور آگاهی از خدمات ، فعالیت ها ، اهداف و مأموریت های انجمن حمایت از زندانیان به نشانی www.home.haami.org مراجعه فرمائید .
بنیاد تعاون زندانیان :
این بنیاد یک نهاد غیر دولتی و طی ۶۵ سال سابقه فعالیت در کشور از بودجه های سالانه و کمک های مردمی برخوردار نبوده است .
بدین ترتیب بنیاد نه باری بر بودجه های کشور و نظام است و نه تا کنون از مردم برای رسیدن به اهداف و ماموریت های خود کمک دریافت کرده است .
عدم اتکاء بنیاد به بودجه های دولتی و کمک های مردمی ، موجب شده این بنیاد با برنامه ریزی و حضور در عرصه های اقتصادی و تولیدی فرصت های بسیاری را برای حرفه آموزی و اشتغال زندانیان فراهم آورد .
بنیاد تعاون زندانیان بر اساس مفاد اساسنامه مسئولیت حرفه آموزی ، اشتغال زندانیان ، کمک به امرار معاش خانواده های آنان و آزادی زندانیان را عهده دار می باشد .
این بنیاد با هدف توانمندسازی زندانیان با کمک موثر سازمان آموزش فنی و حرفه ایی و سازمان زندان ها به موضوع حرفه آموزی زندانیان مبادرت می نماید .
سالانه بالغ بر ۱۰۰ هزار نفر از زندانیان توسط بنیاد ، سازمان زندان ها و سازمان آموزش فنی و حرفه ایی تحت آموزش های فنی و حرفه ایی قرار می گیرند .
همچنین بنیاد با ایجاد ، توسعه و راهبری کارگاه ها و کارخانجات صنعتی ، واحدهای کشاورزی ، دامپروری و پرورش آبزیان ، در حال اداره ۷۶۰ واحد تولیدی ( با ایجاد اشتغال برای ۵۰ هزار نفر از زندانیان ) در کشور می باشد .
اشتغال زندانیان در ۴ گروه طبقه بندی می شود .
- اشتغال نشسته ( کنار تخت ها و محل اقامت زندانیان )
- اشتغال بسته ( داخل زندان ها و در واحدهای تولیدی ایجاد شده )
- اشتغال نیمه باز ( پیرامون زندان ها در ۱۵ هزار هکتار از اراضی حاشیه زندان ها )
- اشتغال رای باز ( در شهرک های صنعتی ، کارخانجات ، شهرداری ها ، جنگل ها ، واحدهای تولیدی و خدماتی )
زندانیان پس از شرکت در دوره های فنی و حرفه ایی و اخذ گواهینامه از سازمان آموزش فنی و حرفه ایی ، بصورت داوطلبانه می توانند در واحدهای فوق ( با رعایت مقررات سازمان زندان ها ) مشغول بکار شوند .
به زندانیان در قبال کارهایی که در واحدهای تولیدی بنیاد انجام می دهند ( بر اساس آئین نامه مصوب بنیاد و سازمان زندان ها ) حقوق و دستمزد پرداخت می شود .
زندانیان در دو مقطع نیاز به کار دارند :
- دوران محکومیت
- دوران پس از آزادی
اگر نظام اسلامی و مردم شریف مان به موضوع اشتغال بکار زندانیان در دوران محکومیت و پس ازآزادی خوب توجه کنند و این جامعه آماری را در بودجه های سالانه و برنامه های توسعه ایی به دست فراموشی نسپارند حتماً زندانیان و خانواده های آنان از وضعیت مناسب تری برخوردار خواهند شد .
غفلت از اشتغال زندانیان در مقاطع یاد شده ، موجب تولید آسیب های اجتماعی بیشتر ، و افزایش هزینه های نظام اسلامی خواهد شد .